Μετά το τέλος του δεύτερου πολέμου, η παγκόσμια πολιτική σκηνή παρουσίασε τεράστιες αλλαγές σε σχέση με τα προπολεμικά δεδομένα. Η συμφωνία της ΓΙΑΛΤΑΣ η δημιουργία του Ο.Η.Ε. (ως μετεξέλιξη - μεγέθυνση της προηγηθείσας αδύναμης ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ), η δημιουργία του ΝΑΤΟ και του συμφώνου της ΒΑΡΣΟΒΙΑΣ καθόρισαν την γεωγραφία των κυριαρχιών, ενώ παράλληλα ο ανταγωνισμός  Ανατολής  και  Δύσης, εντάθηκε όσο ποτέ άλλοτε. Τα οικονομικά μεγέθη κρατών και επιχειρήσεων τέθηκαν στην πορεία της παγκοσμιοποίησης και το πλήθος των τεχνολογικών επιτευγμάτων είχε σαν πρωταρχικό (εμφανή ή αφανή) σκοπό την ένδειξη υπεροχής προς τον αντίπαλο.

Οι πόλεμοι στην Κορέα και το Βιετνάμ, η κρίση της Κούβας και οι δικτατορίες της Νότιας Αμερικής και την Ευρασίας και τόσα αλλά, ήταν γνήσια προϊόντα του ανταγωνισμού.

Επήλθε όμως η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και δημιούργησε ένα τεράστιο κενό.  Θα έλεγε όμως κανείς, ότι, παρά την αδυσώπητη ένταση του ψυχρού πολέμου, οι κοινωνίες και οι ηγεσίες τους, δεν ήταν "έτοιμες από καιρό και θαρραλέες" και αντιμετώπισαν το γεγονός, αρχικά, μάλλον μουδιασμένες ενώ αμέσως μετά αναλύθηκαν σε ένα  ξέφρενο  και  λυσσαλέο  αγώνα,  επιβολής  κυριαρχίας .

Φυσικά την πρωτοκαθεδρία σε αυτό το πάρτυ το είχαν οι ΗΠΑ, που σε μια υπέρ 10ετή πορεία παγκόσμιας κυριαρχίας χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα που διέθεταν.  Ένα από αυτά τα μέσα, υπήρξε το ίδιο το νόμισμα των ΗΠΑ, το δολάριο,  που ήδη μετά το '50 είχε αρχίσει να επιβάλλεται ως παγκόσμιο νόμισμα των δυτικών κρατών. Μετά μάλιστα την πτώση της ΕΣΣΔ, η ζήτησή του, κάλυψε το σύνολο της γης. Η επιβολή του, έδωσε στις ΗΠΑ την δυνατότητα αλλά και το θράσος, να καρπωθούν την ανεξέλεγκτη ζήτηση του και να πληθωρίσουν την παρουσία σε ολόκληρο τον κόσμο. Γνώριζαν όμως πολύ καλά, ότι, ο πακτωλός των δολαρίων τους δεν αντιστοιχούσε στα αποθεματικά τους και σε κάθε περίπτωση τα χαρτονομίσματα που κυκλοφορούν δεν είχαν αντίκρισμα στην οικονομική επιφάνεια της χώρας. Κοντολογίς, έχουν προεξοφλήσει οι εκδότες του, την μελλοντική παραγωγή της χώρας τους (εθνικό προϊόν) έναντι πολλών ετών ή μάλλον δεκαετιών,  κάτι δηλαδή σαν φούσκα στο παγκόσμιο χρηματιστήριο. Αυτοπαγιδεύθηκαν. Θεώρησαν το δολάριο αιώνιο. 

Το κομβικό σημείο σύγκρουσης αυτής της ενέργειας προέκυψε πρόσφατα. Η Ε.Ε. ολοκληρώνοντας τις βασικές οικονομικές δομές της νομισματικής ενοποίησης προχώρησε στην έκδοση κοινού νομίσματος. Από τις αρχές του 2000 η Ε.Ε. είχε καθορίσει την ισοτιμία των εσωτερικών της νομισμάτων και ΄κλείδωσε΄ την κεντρική  ισοτιμία του Ευρώ λειτουργώντας το νέο νόμισμα αρχικά στην λογιστική του μορφή.

Όμως από τον Νοέμβριο του 2000, το ΙΡΑΚ, που είχε υπογράψει σημαντικότατες συμφωνίες με Ευρωπαϊκές κυρίως χώρες για την πώληση πετρελαίου σταμάτησε να πραγματοποιεί πωλήσεις έναντι δολαρίων και δέχεται μόνο σε Ευρώ. Μετέτρεψε έτσι σταδιακά το σύνολο των αποθεματικών του από δολάρια σε Ευρώ τροφοδοτώντας παράλληλα την αγορά με τα διαθέσιμα της έως τότε δολάρια. Είναι βεβαίως αντιληπτό σε όλους τι συμβαίνει όταν ένα είδος έχει επάρκεια στην αγορά,…. πέφτει η τιμή του. Έτσι αυτή η πετρελαιοπαραγωγός χώρα αποφάσισε με σημαντικές αρχικά οικονομικές απώλειες, γιατί η σχέση του Ευρώ/δολαρίου ήταν τότε στο 0.8 ενώ σήμερα είναι στο 1.09, να πραγματοποιήσει μια ειδικού βάρους και βεληνεκούς πράξη. Η ενέργεια αυτή αποτέλεσε το πρώτο χαστούκι στην πολιτική δολαρίου των ΗΠΑ ώστε το ΙΡΑΚ και η ηγεσία του να αναγορευτούν, «επάξια», από τους παράγοντες της υπερδύναμης σε υπηρέτες του ’ξονα του Κακού. Δεν είναι βέβαια ο μοναδικός λόγος αλλά είναι από τους σημαντικούς. Γιατί ο Σαντάμ Χουσείν, όπως και κάθε δικτάτορας της περιόδου αυτής, δεν αποτελεί, παρά ψυχοπαίδι και προϊόν των ανομιών της μεταπολεμικής εποχής που έζησε ο πλανήτης, και φυσικά δεν προέκυψε σήμερα ως εχθρός των ΗΠΑ αφού στην θέση που βρίσκεται  "μετρά" σχεδόν 30 χρόνια. Και στο παρελθόν υπήρξε πιστό σκυλί των Αμερικανών. Η αλλαγή της στάσης του έχει πολλαπλές αφετηρίες. Και η ενέργειά αυτή δεν είναι το μοναδικό αίτιο για την σημερινή κατάσταση.  Απλώς οι ηγεσίες των υπολοίπων χωρών γνωρίζουν ότι μια απότομη απαξία της τιμής του δολαρίου θα έχει επιπτώσεις και στις δικές στους οικονομίες και προσαρμόζονται χρονικά ώστε η από-δολαριοποίηση να έχει την απαραίτητη κλιμάκωση. Πάντως το παράδειγμα του ΙΡΑΚ ακολουθεί το ΙΡΑΝ με σταδιακό ρυθμό ενώ ήδη η Βενεζουέλα (που παράγει το  7% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου) έχει αλλάξει το 50% των αποθεματικών της σε Ευρώ. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι την περίοδο που διανύθηκε από την εφαρμογή του Ευρώ μέχρι σήμερα,  η υποτίμηση του δολαρίου έναντι του, έφθασε το 38%, η διατήρηση του αμερικανικού νομίσματος στα αποθεματικά των κρατών και η συνέχιση της χρήσης του ως νόμισμα εμπορικών συναλλαγών αποδεικνύεται υπερβολικά δαπανηρή και ασύμφορη. Συνεπώς η προσέλευση και άλλων κρατών στο club αναμένεται πολύ σύντομα.

Γίνεται προφανώς αντιληπτό ότι οι ΗΠΑ περιέρχονται σε αυτόν τον τομέα σε ένα σημαντικό αδιέξοδο. Ο αμερικανικός λαός έχει εθισθεί στην υπερκατανάλωση. Ξοδεύει περισσότερα αγαθά από όσα παράγει ενώ επίσης είναι πρωταθλητής στην σπάταλη πόρων και στην παραγωγή σκουπιδιών. Βρίσκεται όμως ίσως στο τέλος μιας περιόδου άκρατης ευδαιμονίας. Πρέπει τουλάχιστον να αρχίσει να παράγει ανάλογα με όσα δαπανά.

Δεν χωρά αμφιβολία ότι η απόφαση για την γενοκτονία στο ΙΡΑΚ, γιατί περί αυτής πρόκειται, περικλείει πολλές και σημαντικές παραμέτρους για τις μελλοντικές ενέργειες των ΗΠΑ που σκοπό και στόχο έχουν την Ε.Ε. Γιατί το ΙΡΑΚ είναι το "σαμάρι" της λαϊκής παροιμίας.  Ας δούμε τις "δούρειες" θέσεις της ηγεσίας Μπούς (αλλά και του Κλίντον νωρίτερα) να ποδηγετήσει την Ε.Ε. , για το ποίες  χώρες  θα ενταχθούν στην Ένωση (χώρες που ήδη "έλαβαν θέση" στο ΙΡΑΚΙΝΟ πρόβλημα) έως και τις πολεμικές ενέργειες που "Κύριος οίδε" μέχρι που θα φθάσουν. "Μωραίνει Κύριος…..". Έχει ειπωθεί ότι κάποιος "φωστήρας" στο Πεντάγωνο προέτρεψε για "μικρής έκτασης" βομβαρδισμό της Γαλλίας. Το γεγονός ότι δεν τον "άκουσαν" μέχρι σήμερα, φοβούμαι ότι δεν είναι δεσμευτικό και για τις μελλοντικές ενέργειες του περίγυρου του "φωστήρα". Οι ασκοί του Αιόλου άνοιξαν, το μέλλον έχει ήδη αρχίσει.

Η δεκαετία 91-2001 που υπήρξε γεμάτη ελπίδες για την παγκόσμια ειρήνη και ανάπτυξη έληξε δίδοντας την θέση της στην απαισιοδοξία. Ο αυτοαποκαλούμενος βασιλιάς είναι γυμνός, αλλά και τρελός. Ένας νέος Νερών, ένας νέος Καλιγούλας.

Ο βασιλεύς λοιπόν, απέθανε. Ζήτω ο νέος βασιλεύς.

Ασφαλώς η περίοδος που έρχεται θα είναι δύσκολη για όλους. Η θέση της Ε.Ε. είναι επιπλέον και καθοριστική για το μέλλον ολόκληρου του κόσμου. Προσωπικά νομίζω ότι ανεξάρτητα από την στάση που κράτησαν οι ηγεσίες των διαφόρων κρατών στο πρόβλημα του ΙΡΑΚ, η Ιαπωνία και η Αυστραλία λ.χ. που είναι χώρες σημαντικές στο παγκόσμιο στερέωμα  και έχουν φίλια θέση προς τις ΗΠΑ σε αυτόν τον πόλεμο, προσβλέπουν με ελπίδα στην ωριμότητα της Ευρώπης και προσδοκούν στην συνολική και καθοριστική της παρέμβαση στη πορεία της ανθρωπότητας. Γιατί είναι φανερό ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. έγιναν σοφότεροι από το λάθος της Γιουγκοσλαβίας.  

Σπύρος Ν. Λαμπρινός
5 Απριλίου 2003